Η έννοια “µη βατό δώµα” εκφράζει την αδυναµία του δώµατος να επιτρέπει βαριά κυκλοφορία επί αυτού, όπως αυτή αναφέρεται στα βατά δώµατα αλλά δεν αποκλείει την επισκεψιµότητα του δώµατος από τεχνικούς, συντηρητές κτλ. Αν το δώµα δεν προβλέπεται να χρησιµοποιηθεί σαν χώρος παραµονής προσώπων ή µεταφορά αντικειµένων ή µηχανηµάτων ή κάποιας άλλης χρήσης που προϋποθέτει αντοχή σε µεγάλη καταπόνηση, τότε δεν είναι απαραίτητη η δηµιουργία στρώσης προστασίας ή κυκλοφορίας σαν τελευταίας στρώσης του δώµατος. Στην περίπτωση µη βατών δωµάτων πρέπει να εξασφαλίζεται η προστασία της στεγανωτικής στρώσης µε τη χρησιµοποίηση σαν τελευταίας ασφαλτικής µεµβράνης που να έχει επιφανειακή προστασία (ορυκτές ψηφίδες ή φύλλο αλουµινίου) ή µε χρήση στρώσης χαλικιών.
Η προκατασκευσµένη επιφανειακή προστασία έχει σαν στόχο την προστασία του ασφαλτικού µίγµατος από την υπεριώδη ακτινοβολία και το όζον της ατµόσφαιρας καθώς και κάθε άλλο παράγοντα που µπορεί να επιταχύνει τη γήρανση της στεγανωτικής στρώσης. Τα τελευταία χρόνια σε µεγάλο ποσοστό προτιµάται επιφανειακή προστασία των ασφαλτικών µεµβρανών µε ορυκτές ψηφίδες.

ΘΕΜΑΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

Κριτήρια επιλογής ασφαλτικών µεµβρανών
Τις προηγούµενες δεκαετίες η υγροµόνωση µε προκατασκευασµένα ασφαλτικά φύλλα, γινόταν µε την µέθοδο των πολλαπλών στρώσεων ασφαλτικών φύλλων ή µε τη χρήση ρευστής ασφάλτου. Την τελευταία δεκαετία γίνεται υγροµόνωση επιφανειών µε δύο ή µε µία και µόνη στρώση ασφαλτικού φύλλου. Αυτό οφείλεται κύρια σε δύο λόγους :

α. Τη βελτίωση της ποιότητας των ασφαλτικών µιγµάτων µε την προσθήκη ειδικών υλικών, που συντελούν στην αύξηση της διάρκειας ζωής και τη βελτίωση των χαρακτηριστικών τους, µε αποτέλεσµα τη µεγαλύτερη αξιοπιστία της υγροµόνωσης διπλής ή και µονής στρώσης.

β. Τις τεχνικές βελτίωσης των γραµµών παραγωγής προκατασκευασµένων ασφαλτικών φύλλων, που είχαν σαν αποτέλεσµα τη χρησιµοποίηση οπλισµών µε υψηλά τεχνικά χαρακτηριστικά και την παραγωγή φύλλων µεγάλου πάχους.

Υγροµόνωση µιας στρώσης

Χαρακτηρίζεται από την χρήση ενός και µόνου ασφαλτικού φύλλου υψηλών προδιαγραφών (πολύ
καλά τεχνικά χαρακτηριστικά, µεγάλο πάχος)

Υγροµόνωση διπλής στρώσης ή πολλαπλών στρώσεων

Χαρακτηρίζεται από τη δηµιουργία υγροµονωτικού συστήµατος µε δύο (2) ή περισσότερες στρώσεις, προκατασκευασµένων ασφαλτικών φύλλων, µε πιθανά διαφορετικό πάχος, διαφορετικό οπλισµό, διαφορετικές επικαλύψεις, έτσι ώστε το τελικό αποτέλεσµα να αποτελεί αξιόπιστη λύση. Η χρήση δύο στρώσεων αποτρέπει κινδύνους που παρουσιάζονται από κακή εφαρµογή στην αλληλοεπικάλυψη των φύλλων και βελτιώνει τη διάρκεια ζωής του συστήµατος. Η τεχνική αυτή εφαρµόζεται συνήθως µε ασφαλτικά φύλλα που παράγονται µε ασφαλτικό µίγµα ασφάλτου-πολυµερών.

Προβλήµατα στις υγροµονώσεις

Τα προβλήµατα που παρουσιάζονται στις υγροµονώσεις µε προκατασκευασµένα ασφαλτικά φύλλα οφείλονται τόσο στην ποιότητα των υλικών που χρησιµοποιούνται όσο και στην µη τήρηση των κανόνων σωστής εφαρµογής. Τα σηµαντικότερα προβλήµατα µπορεί να απαριθµηθούν και να διευκρινισθούν σύµφωνα µε την ακόλουθη ανάλυση.

Ενώσεις ασφαλτικών φύλλων (αλληλοεπικαλύψεις).
Αποτελούν σηµαντικό πρόβληµα και ένα µεγάλο ποσοστό αστοχιών προέρχεται από κακή ποιότητα των ενώσεων. Είναι προφανές ότι
αποτελούν ευπαθές σηµείο της υγροµόνωσης και πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή κατά την εφαρµογή.

Μεταβολή των διαστάσεων (συστολή).
Είναι φαινόµενο που παρουσιάζεται µε ασφαλτικά φύλλα εφαρµοσµένα όταν ο οπλισµός δεν είναι καλής ποιότητας και η συρρίκνωσή του δεν είναι µέσα στα
επιτρεπτά όρια. Παρουσιάζεται συνήθως σε ασφαλτικά φύλλα που έχουν οπλισµό πολυεστερικό ύφασµα όχι µε ιδιαίτερη σταθερότητα διαστάσεων.

Διάτρηση της υγροµόνωσης.
Οφείλεται σε µηχανικές καταπονήσεις είτε κατά τη διάρκεια της εφαρµογής είτε µεταγενέστερα στην έτοιµη υγροµόνωση. Ο κίνδυνος ελαχιστοποιείται µε την
χρησιµοποίηση ασφαλτικών φύλλων µε οπλισµό πολυεστερικό ύφασµα µεγάλης αντοχής σε διάτρηση.

Σκλήρυνση της υγροµόνωσης (Γήρανση).
Οφείλεται στη χρησιµοποίηση ασφαλτικών φύλλων κακής ποιότητας µε µικρή περιεκτικότητα σε πρόσθετα. Καταδεικνύει κακή ποιότητα ασφαλτικού µίγµατος.
Παρουσιάζεται ιδιαίτερα έντονα σε υγροµονώσεις µε ασφαλτικά φύλλα οξειδωµένης ασφάλτου.

Φουσκώµατα
Η αιτία είναι η εγκλωβισµένη υγρασία. Οφείλεται σε διάφορες αιτίες όπως παρουσία νερού ή υγρασίας στο υπόστρωµα, εφαρµογή µε βροχερό καιρό, εγκλωβισµός αέρα κάτω από το
ασφαλτικό φύλλο, χρήση φλόγιστρου λιγότερο από όσο επιβάλλεται και µερικές φορές από τον οπλισµό του ασφαλτικού φύλλου αν περιέχει σηµαντική ποσότητα υγρασίας και δεν υπάρξει
διαδικασία απαγωγής της κατά την παραγωγή. Η εγκλωβισµένη υγρασία µε την αύξηση της θερµοκρασίας του περιβάλλοντος µετατρέπεται σε υδρατµό και αντίθετα επανέρχεται στην αρχική
µορφή µε τη µείωση της θερµοκρασίας. Η εναλλαγή αυτή δηµιουργεί κίνδυνο ρήξης της υγροµόνωσης.

Υφαρπαγή από τον άνεµο.
Παρουσιάζεται σε περιπτώσεις υγροµονώσεων που δεν έχουν επικολληθεί σωστά στο υπόστρωµα, λόγω της υποπίεσης που δηµιουργεί στην επιφάνεια της υγροµόνωσης ο
δυνατός άνεµος. Τα παραπάνω αναφερόµενα προβλήµατα παρουσιάζονται περισσότερο έντονα στις υγροµονώσεις µιας στρώσης, οι οποίες άλλωστε είναι και περισσότερο ευπαθείς στην εισροή νερού αν
κάποιο από τα προβλήµατα υπάρχει. Αντίθετα στις υγροµονώσεις πολλαπλών στρώσεων, οι επόµενες, µετά την πρώτη, στρώσεις επιτρέπουν την αποκατάσταση των αστοχιών που θα έχει πιθανά η πρώτη
στρώση. Από στατικές έρευνες που έχουν γίνει έχει προκύψει ότι οι υγροµονώσεις µονής στρώσης παρουσιάζουν σχεδόν διπλάσιο ποσοστό αστοχιών από αυτές πολλαπλών στρώσεων (68% έναντι
32%).

Κατηγορίες προκατασκευασµένων ασφαλτικών φύλλων

Ασφαλτικά φύλλα οξειδωµένης ασφάλτου.
Πρόκειται για ασφαλτικά φύλλα που παράγονται από µίγµα οξειδωµένης ασφάλτου, το οποίο εµποτίζει ένα ή περισσότερους οπλισµούς. Τα ασφαλτικά
φύλλα αυτής της κατηγορίας αντικατέστησαν στο τέλος του περασµένου αιώνα τα πισσόχαρτα για στεγάνωση δωµάτων του παρόντος κώδικα. Σαν βασικά µειονεκτήµατα αναφέρονται η ευαισθησία
στην υπεριώδη ακτινοβολία, η αρνητική επίδραση του όζοντος της ατµόσφαιρας, η αδυναµία που έχουν στην αντοχή σε χαµηλές θερµοκρασίες (παγετός, χιόνι) και η µικρή διάρκεια ζωής λόγω
γήρανσης του µίγµατος παραγωγής. Στις σηµερινές συνθήκες τα προκατασκευασµένα ασφαλτικά φύλλα οξειδωµένης ασφάλτου χρησιµοποιούνται σαν φράγµα υδρατµών και σαν πρώτη στρώση σε
συστήµατα πολλαπλών στρώσεων µε σκοπό τη µείωση του κόστους.

Ασφαλτικά φύλλα τροποποιηµένης ασφάλτου µε πολυπροπυλένιο (APP modified).
Η προσθήκη πλαστοµερών ρητινών πολυπροπυλενίου (APP), δηµιουργεί ασφαλτικό µίγµα περισσότερο πλαστικό και ανθεκτικό στις υψηλές θερµοκρασίες. Ο τύπος αυτός των ασφαλτικών φύλλων επιδέχεται
επικόλληση µε τη χρήση φλογίστρου. Η χρησιµοποίηση οξειδωµένης ασφάλτου (εν θερµώ) για την επικόλληση δεν δηµιουργεί γενικά καλή πρόσφυση στα υποστρώµατα. Είναι ανθεκτικά στην υπεριώδη
ακτινοβολία και µπορούν να αποτελέσουν τελευταία στρώση υγροµονωτικού συστήµατος χωρίς προστασία (επικάλυψη). Αντέχουν σε θερµοκρασίες µέχρι 150°C. Εχουν µεγάλη ευκολία στην
εφαρµογή.

Ασφαλτικά φύλλα τροποποιηµένης ασφάλτου µε συνθετικό λάστιχο (SBS modified).
Η προσθήκη ελαστοµερών υλικών (SBS) δηµιουργεί µίγµα περισσότερο ελαστικό και κατά συνέπεια ανθεκτικότερο σε χαµηλές θερµοκρασίες. Ο τύπος αυτός επιδέχεται επικόλληση µε οξειδωµένη (θερµή) άσφαλτο
χωρίς να απαγορεύεται η χρήση φλογίστρου. Δεν αντέχουν ιδιαίτερα στην υπεριώδη ακτινοβολία, άρα δεν συνιστάται να χρησιµοποιούνται σαν τελευταία στρώση υγροµονωτικού συστήµατος χωρίς
προστασία (επικάλυψη). Αντέχουν σε θερµοκρασίες µέχρι 120 οC.

Κριτήρια επιλογής ασφαλτικών µεµβρανών
Οι στεγανώσεις δωµάτων µε ασφαλτικές µεµβράνες σε µια ή δύο στρώσεις, απαιτούν ορισµένα κριτήρια επιλογής τους, που οδηγούν στην ασφαλέστερη τεχνική λύση και στην πλέον οικονοµική. Τα
κριτήρια αυτά είναι συνάρτηση των κανόνων της τέχνης και της εφαρµογής των ασφαλτικών µεµβρανών, εξαρτώνται από τα φυσικά και τεχνικά χαρακτηριστικά τους και τους επόµενους
παράγοντες οι οποίοι οδηγούν σε συγκεκριµένο είδος ασφαλτικών µεµβρανών.

Κριτήριο διάρκειας ζωής στεγανωτικού συστήµατος(γήρανση υλικών).
Η διάρκεια ζωής µίας στρώσης ενός στεγανωτικού συστήµατος είναι πάντα σηµαντικό κριτήριο επιλογής για τις ασφαλτικές µεµβράνες, ιδιαίτερα όταν αυτές είναι εκτεθειµένες σε θερµικές µεταβολές και στην υπεριώδη
ακτινοβολία. Μεταξύ των µεµβρανών οξειδωµένης ασφάλτου, των µεµβρανών ελαστοµερούς ασφάλτου (SBS) ή των µεµβρανών ελαστοπλαστικής ασφάλτου (ΑΡΡ), πρέπει να προτιµούνται οι δύο
τελευταίες κατηγορίες, ιδιαίτερα όταν πρόκειται να τοποθετηθούν στο δώµα χωρίς στρώση προστασίας και κύρια σε θερµοµονωτικό υπόστρωµα όπου τότε οι µεµβράνες πρέπει να φέρουν αυτοπροστασία
(ορυκτές ψηφίδες, µεταλλική).

Κριτήριο του αριθµού των στεγανωτικών στρώσεων.
Όταν επιλέγεται να κατασκευαστεί η στεγάνωση µε µία ασφαλτική µεµβράνη αυτή θα πρέπει να είναι ελαστοµερούς ή ελαστοπλαστικής ασφάλτου, µε φορέα µη υφαντό πολυεστερικό ύφασµα βάρους 250gr/m2 και πάχους τουλάχιστον 3mm ή βάρους 4kg/m2 µε αυτοπροστασία. Η µεµβράνη αυτή είναι απαραίτητη όταν το δώµα δεν έχει στρώση προστασίας. Στην περίπτωση χρησιµοποίησης δύο ασφαλτικών µεµβρανών η πρώτη
µεµβράνη µπορεί να είναι οξειδωµένης, ελαστοµερούς ή πλαστοµερούς ασφάλτου βάρους 3kg/m2 , µε φορέα υαλοπίληµα και η δεύτερη ελαστοµερούς, πλαστοµερούς ή ελαστοπλαστικής ασφάλτου βάρους
4kg/m2 , µε φορέα µη υφαντό πολυεστερικό ύφασµα βάρους 180gr/m2.

Κριτήριο επικαλύψεων ασφαλτικών µεµβρανών στη φάση παραγωγής.
Πρέπει να επιλέγονται µεµβράνες που έχουν σαν επικάλυψη στην κάτω επιφάνειά τους φιλµ πολυαιθυλενίου διότι προσφέρουν καλύτερη συγκόλληση των ρόλλων µεταξύ τους, ιδιαίτερα όταν χρησιµοποιείται
φλόγιστρο. Σε µεµβράνες µε επικάλυψη χαλαζιακή άµµο υπάρχει κίνδυνος αστοχίας στη συγκόλληση των φύλλων µεταξύ τους.

Σηµείωση: Το φιλµ πολυαιθυλενίου όταν χρησιµοποιείται σαν επικάλυψη για την πάνω επιφάνεια της ασφαλτικής µεµβράνης πρέπει να είναι τρυπηµένο κατάλληλα ώστε να εξασφαλίζει την αναπνοή του
ασφαλτικού µίγµατος. Σε ορισµένες περιπτώσεις που δεν επιτρέπεται η χρήση φλογίστρου διατηρείται ο παραδοσιακός τρόπος επικάλυψης µε χαλαζιακή άµµο και η επικόλληση γίνεται µε την βοήθεια
θερµής ή ψυχρής ασφαλτόκολλας. Ο πολυεστερικός οπλισµός των ασφαλτικών µεµβρανών που επικολλούνται µε χρήση φλογίστρου πρέπει να βρίσκεται πάνω από το µέσο του πάχους της
µεµβράνης ώστε να αποκλεισθεί το κάψιµό του από το φλόγιστρο. Δεν υπάρχει τέτοιο πρόβληµα όταν η ασφαλτική µεµβράνη έχει οπλισµό υαλοπίληµα που είναι άκαυστο.

Κριτήριο υποστρώµατος του στεγανωτικού συστήµατος.
Το κριτήριο αυτό έχει σχέση µε τον τρόπο εφαρµογής των ασφαλτικών µεµβρανών πάντα σε συνδυασµό µε την ύπαρξη ή όχι στρώσης προστασίας

Σηµείωση: Οι ασφαλτικές µεµβράνες πρέπει να αντέχουν χωρίς ρηγµατώσεις στις γενικές και τοπικές παραµορφώσεις του υποστρώµατος όπου είναι τοποθετηµένες και ειδικά σε αυτές που δηµιουργούνται
στην επιφάνεια µεταξύ µεµβράνης και υποστρώµατος, όταν σε αυτό εµφανίζονται ρηγµατώσεις ή αυξοµειώσεις µεταξύ των αρµών των θερµοµονωτικών πλακών που χρησιµοποιούνται σαν υπόστρωµα
στεγανωτικής στρώσης. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι εργαστηριακές δοκιµές σε καταπόνηση ασφαλτικών µεµβρανών στις παραπάνω παραµορφώσεις υποστρώµατος διαφέρουν σηµαντικά από τις
επί τόπου δηµιουργούµενες καταπονήσεις.